Page 27 - กำหนดมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม นาโนเทคโนโลยี เล่ม๔


มอก. 2691 เลม 4–2558

7. การแสดงคาผลการวดและคาความไมแนนอน
ั


7.1 ทวไป
่
ั

่
ู



ั
ี
้
ในการวัดคาใด ๆ ก็ตาม มคาความไมแนนอนเกิดขนในระดบทแตกตางกันไป และความถกตองของผลการ
ึ
ี

้

้
้

ึ


วัดนันสามารถแสดงไดดวยคาความไมแนนอน เนือหาในสวนนีกลาวถงการแสดงคาผลการวัดและคาความ



ไมแนนอน
ความแมนยําของการวัด คาการวัด และคณภาพของคาดังกลาวมีประโยชนในการพัฒนาและทดสอบ
ุ


ํ
่
้
ี

ิ
ิ
ี
ี
้
่
ิ
่
ี

่
แบบจําลองทใชทานายพฤตกรรมของการวัดนัน ๆ ปรมาณทตองการตรวจวัดนันเราเรยกวา “สงทเจตนาวัด”
ื
ื
่
ิ
ิ

ุ
่



ั
ิ


ี
่
เมอมการรายงานคาเชงปรมาณตองมการระบคาความไมแนนอนใหกับคาการวัดเพือใชตดสนความนาเชอถอ
ี
ื



ของคานัน โดยคาจํากัดความและคาอธบายคาศพทในทางมาตรวิทยาสามารถดูไดจาก มอก. 235 เลม 15
ํ
ํ
ิ
้
ั
ํ
ํ
ํ

ั

ึ
่
ิ
ี
ั
้
ํ
ํ
่
่
ี
่
ี
ื
่
ความทวนซาได และความทาซ้า มความสาคญตอความเชอมนของหองปฏบตการทมอยูในพืนทซง
ั
ิ
้
ี
ิ
ิ
ั
้
ี

ิ
ิ
ื
่
ี
หมายความถงความสามารถของหองปฏบตการนันทสามารถใหผลทเปรยบเทยบไดกับหองปฏบตการอน ๆ
ี
่
่
ั
ึ
ี
ั
่
ทวโลก
่
ี
ั
่
่

ั
การสอบกลบไดเชงมาตรวิทยา เปนอกหนึงลกษณะเฉพาะทจําเปนทางดานการวัด ซึงหมายถึงผลการวัดที ่
ิ
ี
ื
เชอมโยงไปยังมาตรฐานระหวางประเทศไดอยางไมขาดชวงเปนลกโซ ความสามารถในการสอบกลบไดของ

ู


่


ั
ี
่
ั
ี
การวัดนันทาใหเกิดความมนใจในคาการวัดทได และชวยปรบปรงผลการเปรยบเทยบคาการวัดระหวาง
่
ั


ี
้
ํ
ุ

ิ
ั
หองปฏบตการ
ิ
่
่
ี



ความเขาใจในประเดนตาง ๆ ทเกียวของกับการวัดคามการใชอยางสอดคลองกันทัวโลกตาม มอก. 235 เลม 1
็
ี
่

เชน ปรมาณทางฟสกส ขอกําหนดของคาเชงปรมาณ หนวยการวัด และการวัดคาความไมแนนอน โดยหาก


ิ
ิ

ิ


ิ

-7

่
ี
่
ื
การเขยนระบคาความยาวคลน  = (5.896 ± 0.003) x 10 m นันแสดงใหเห็นวา  คือสัญลักษณสําหรับ
ุ
-7
ั
ั
ปรมาณทางฟสกส (ความยาวคลน) สวน m คอสญลกษณสาหรบหนวย (เมตร) และ 5.896 x 10 คือคาเชิง
ิ
ื

ื
่
ั

ํ
ิ
่
ิ
-7
่
ื
ปรมาณของความยาวคลนในหนวยเมตร และ ± 0.003 x 10 m คือคาความไมแนนอนของการวัดซึงใชใน
ู
่
ิ
การอธบายขยายความถงความถูกตองของผลการวัด โดยการใหขอมลเพิมเตมประกอบคาความไมแนนอน


ิ
ึ


ชวยใหเกิดความเขาใจทดีขนได (เชน การระบคาความไมแนนอนทระดับความเชอมน 95%)
่
ื
่
ั

่
ี



ุ
้
ี
่

ึ

ิ


ื
่
ื
การประเมินความนาเชอถอของการวัดคาความไมแนนอนมสวนสาคญในการประเมนความสอดคลอง
ั

ี
ํ
ึ
(conformity assessment) ซงการตัดสินวาคาของชินงานทีไดจากกระบวนการมีความสอดคลองกับคา
่
่
้
ุ
ขอบเขตทีกําหนดไวสาหรบการควบคมคณภาพการผลต ความสอดคลองกับการชงตวงวัดทางกฎหมาย
ํ

ั
่
ุ
ั
ิ
่

ิ
ื
(legal metrology) หรอขอกําหนดกฎหมายหรอไม โดยแนวทางในการประเมนคาความไมแนนอนของการ



ื

ึ
ี
ุ

่
ึ
่
วัดศกษาไดจาก GUM (JCGM 100 : 2008) ซงเมอระบคาความไมแนนอนได ทาใหเปรยบเทียบคาการวัดที ่
ํ
ื
่
ไดในแตละครง เอกสารอน ๆ ทชวยประกอบความเขาใจเกียวกับการใหผลการวัดและคาความไมแนนอนคอ
ื
ื

่



้
ั

ี
่
-25-